Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

Algo traders.....Μία νέα απειλή ?

Τι θα συμβεί όταν οι υπολογιστές αντικατασταστήσουν το 90% του συνολικού όγκου συναλλαγών;
Οι algo έμποροι θα συναλλάσονται μεταξύ τους ...

Τι θα συμβεί όταν οι προθεσμίες εκτέλεσης πιάσουν το nanosecond;
Επόμενη στάση, τότε pico-second ….femto-second;
Πλησιάζουμε την ταχύτητα του φωτός ...
Πόσοι servers μπορoύν να συνδυασθούν στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης;

Πώς ακριβώς κάνει το picosecond συναλλαγών τις αγορές να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά από ό, τι, δηλαδή, το χιλιοστό του δευτερολέπτου;

Θα επέμβουν οι ρυθμιστικές αρχές και θα θέσουν τέρμα στην κούρσα των εξοπλισμών;

Πόσα “ καταστήματα” algo-trading μπορούν πραγματικά να συνυπάρξουν;
Σε ποιο σημείο τα κέρδη θα είναι τόσο μικρά , ώστε ορισμένες τέτοιες επιχειρήσεις θα σβήσουν τους server και θα το βάλουν στα πόδια;

Στο τέλος θα μείνουν μόνο λίγες…..
Αυτό ,δεν θα οδηγήσει σε θεαματική κόσμο-καταστροφή όπως η συντριβή της φουσκας των υποθηκών , αλλά αυτό που κατά πάσα πιθανότητα θα συμβεί (και έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει;) είναι ότι σιγά-σιγά τα “παιδιά” αυτά αποχωρούν.

Μετά τι ; Τι κάνει ένας algo-trader ; Ποιες δεξιότητες από τις algo- συναλλαγές μπορούν να μεταφερθούν σε άλλες αγορές;
????????????????????????????????????????????????????????????????????????

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009

Η εξαφάνιση του δολαρίου ?

Στην πιο βαθιά οικονομική αλλαγή στην πρόσφατη ιστορία της Μέσης Ανατολής, οι Άραβες σχεδιάζουν-μαζί με την Κίνα, τη Ρωσία, την Ιαπωνία και τη Γαλλία-να σταματήσουν τις συναλλαγές του πετρελαίου με δολάρια, μετακινούμενοι σε ένα καλάθι νομισμάτων, που θα περιλαμβάνει το γιεν Ιαπωνίας ,το γουάν της Κίνας, το ευρώ, τον χρυσό και ένα νέο, ενιαίο νόμισμα για τα έθνη στον Κόλπο Σαουδική Αραβία, Αμπού Ντάμπι, Κουβέιτ και Κατάρ.

Μυστικές συναντήσεις έχουν ήδη γίνει από υπουργούς Οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών στη Ρωσία, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Βραζιλία που έχουν εργαστεί για το νέο καθεστώς, το οποίο σημαίνει ότι το πετρέλαιο δεν θα τιμολογείται σε δολάρια.

Τα σχέδια, επιβεβαιώθηκαν τόσο από αραβικές αλλά και κινεζικές πηγές τραπεζικών στο Χονγκ Κονγκ, και μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση της απότομης αύξησης των τιμών χρυσού.
Οι Αμερικανοί, γνωρίζουν ότι έχουν γίνει οι συνεδριάσεις , αν και δεν έχουν ανακαλύψει τις λεπτομέρειες , είναι σίγουροι για την καταπολέμηση αυτής της διεθνούς σκευωρίας που περιλαμβάνει τους μέχρι σήμερα πιστούς συμμάχους τους , Ιαπωνία και τους Άραβες του Κόλπου. Στο πλαίσιο αυτών των συναντήσεων , η Sun Bigan, πρώην ειδικός απεσταλμένος της Κίνας στη Μέση Ανατολή, έχει προειδοποιήσει ότι υπάρχει κίνδυνος εμβάθυνσης των διαιρέσεων μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ για την επιρροή και το πετρέλαιο στη Μέση Ανατολή. "Διμερείς διαμάχες και συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες"

Αυτό ακούγεται σαν μια επικίνδυνη πρόβλεψη για μελλοντικό οικονομικό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας για το πετρέλαιο στη Μέση Ανατολή.

Η Κίνα χρησιμοποιεί περισσότερο πετρέλαιο σταδιακά από τις ΗΠΑ, λόγω της ανάπτυξης της ,και είναι λιγότερο ενεργειακά αποδοτική. Η μεταβατική περίοδος στο νέο νόμισμα σύμφωνα με κινεζικές πηγές του τραπεζικού τομέα, μπορεί κάλλιστα να είναι ο χρυσός . Μια ένδειξη των τεράστιων ποσών που εμπλέκονται είναι ότι Αμπού Ντάμπι, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ και Κατάρ κατέχουν από κοινού περίπου 2,1 τρισεκατομμύρια σε αποθέματα δολαρίων.

Η παρακμή της αμερικανικής οικονομικής ισχύος, συνδέεται με την τρέχουσα παγκόσμια ύφεση ,αναγνώρισε σιωπηρά ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Robert Zoellick. "Ένα από τα κληροδοτήματα αυτής της κρίσης μπορεί να είναι η αναγνώριση της μεταβολής των οικονομικών σχέσεων εξουσίας», είπε στην Κωνσταντινούπολη πριν από τις συνεδριάσεις αυτής της εβδομάδας του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αλλά είναι η νέα οικονομική δύναμη της Κίνας-μαζί με το θυμό των πετρελαιοπαραγωγών και των εθνών που καταναλώνουν το πετρέλαιο απέναντι στην δύναμη των Η.Π.Α. να παρεμβαίνει στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα-το οποίο ώθησε τις τελευταίες συζητήσεις στις οποίες συμμετέχουν οι χώρες του Κόλπου.

Η Βραζιλία έχει επιδείξει ενδιαφέρον να συνεργαστεί στο θέμα της μη πληρωμής του πετρελαίου σε δολάρια, μαζί με την Ινδία. Η Κίνα φαίνεται να είναι η πιο ενθουσιώδης μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, αν μη τι άλλο λόγω των τεράστιων εμπορικών της συναλλαγών με τη Μέση Ανατολή.

Η Κίνα εισάγει το 60% του πετρελαίου της, ένα μεγάλο μέρος από τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία. Οι Κινέζοι έχουν δικαιώματα παραχώρησης παραγωγής πετρελαίου στο Ιράκ-είχαν μπλοκαριστεί από τις ΗΠΑ μέχρι φέτος-και από το 2008 έχουν $ 8 δις συμφωνία με το Ιράν για την ανάπτυξη της ικανότητας διύλισης και φυσικού αερίου. Η Κίνα έχει επίσης συμφέροντα στο Σουδάν (αντικατέστησε εκεί τα αμερικάνικα συμφέροντα) και διαπραγματεύεται συμβάσεις παραχώρησης πετρελαίου με τη Λιβύη.

Επιπλέον, οι κινεζικές εξαγωγές προς την περιοχή, δεν αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 10% των εισαγωγών από κάθε χώρα της Μέσης Ανατολής, με μια τεράστια γκάμα προϊόντων από αυτοκίνητα, οπλικά συστήματα, τρόφιμα, ρούχα, ακόμη και κούκλες.

Οι Κινέζοι πιστεύουν, για παράδειγμα, ότι οι Αμερικανοί έπεισαν την Βρετανία να μείνει έξω από το ευρώ, προκειμένου να αποφευχθεί μια πρόωρη απομάκρυνση από το δολάριο. Κινεζικές τραπεζικές πηγές λένε ότι οι συζητήσεις τους έχουν προχωρίσει πολύ για να μπλοκαριστούν τώρα. "Οι Ρώσοι θα φέρουν τελικά το ρούβλι στο καλάθι των νομισμάτων, Οι Βρετανοί έχουν κολλήσει στη μέση του δρόμου και θα μπούν στο ευρώ. Δεν έχουν άλλη επιλογή, διότι δεν θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν το δολάριο "

Κινεζικές οικονομικές πηγές πιστεύουν ότι ο Πρόεδρος Barack Obama είναι πολύ απασχολημένος με την οικονομία των ΗΠΑ για να επικεντρωθεί στις συνέπειες της μετάβασης από το δολάριο στο νέο νόμισμα σε χρονικό διάστημα εννέα ετών. Η σημερινή προθεσμία για τη μετάβαση στο νέο νόμισμα είναι το 2018.

Οι ΗΠΑ συζήτησαν εν συντομία την τάση κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Πίτσμπουργκ. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας και άλλοι αξιωματούχοι έχουν ανησυχίες για το δολάριο εδώ και χρόνια. Πρόβλημά τους είναι ότι μεγάλο μέρος του εθνικού πλούτου τους είναι δεμένο σε δολάρια.
"Τα σχέδια αυτά θα αλλάξουν το πρόσωπο των διεθνών οικονομικών συναλλαγών," είπε ένας κινέζος τραπεζίτης . «Οι Η.Π.Α. και η Βρετανία πρέπει να ανησυχούν πολύ."
Το Ιράν ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου μήνα ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας θα είναι πλέον σε ευρώ αντί για δολάρια .

Οι Τραπεζίτες θυμούνται , βέβαια, τι συνέβη τελευταία , όταν παραγωγός χώρα πετρελαίου στη Μέση Ανατολή αποφάσισε να πουλάει το πετρέλαιο σε ευρώ αντί για δολάρια.

Λίγους μήνες αφότου ο Σαντάμ Χουσεΐν γνωστοποίησε την απόφασή του , Αμερικανοί και Βρετανοί εισέβαλαν στο Ιράκ…….

Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

Καζίνο & Οικονομία....

«Ποιος θέλει αλήθεια να θέσει κανόνες στη λειτουργία της Wall Street και να περιορίσει το χρηματοπιστωτικό κλάδο, όταν είναι πλέον ο μοναδικός τομέας, στον οποίο οι Η.Π.Α. κατέχουν την πρώτη θέση παγκοσμίως;»

Η παραπάνω διαπίστωση ενός βετεράνου της Wall Street, σε συνδυασμό με τη νέα μέθοδο συναλλαγών στο αμερικανικό χρηματιστήριο, την ονομαζόμενη «High Frequency Trading» (HFT - συναλλαγές υψηλής συχνότητας), αποδεικνύει με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο το ότι, μόλις ένα χρόνο μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και την τεράστια καταιγίδα που ξέσπασε στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι «επαγγελματίες κερδοσκόποι» συνεχίζουν να λειτουργούν «ως είχαν», χωρίς να ενδιαφέρονται καθόλου για τα αποτελέσματα των ενεργειών τους.

Η καινούργια αυτή μέθοδος («μεθόδευση» καλύτερα), στηρίζεται στην πολύ υψηλή ταχύτητα των χρηματιστηριακών συναλλαγών, η οποία εξασφαλίζεται μέσω ειδικών λογισμικών προγραμμάτων που τοποθετούνται μέσα σε εξελιγμένους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Τα μηχανήματα αυτά έχουν πλέον τη δυνατότητα να αγοράζουν χίλιες διαφορετικές μετοχές μέσα σε ένα δευτερόλεπτο, παρέχοντας έτσι στους ιδιοκτήτες τους (κυρίως Hedge Funds, αλλά και τράπεζες) τη σχεδόν απόλυτη κυριαρχία στη διαμόρφωση των τιμών (χειραγώγηση) και μεταβάλλοντας τα χρηματιστήρια σε τεράστια «διαδικτυακά καζίνο» (cyber casinos).


Οι «συναλλαγές υψηλής συχνότητας» (HFT) δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τις παραδοσιακές επενδύσεις. Οι ιδιοκτήτες των Υπολογιστών (search engines) δεν χρειάζονται αναλυτές μετοχών, δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τις μελλοντικές ευκαιρίες των νέων προϊόντων των εισηγμένων επιχειρήσεων και δεν ασχολούνται φυσικά με το management ή με τους ισολογισμούς τους. Η μοναδική τους δραστηριότητα είναι η συνεχής (24 ώρες το 24ωρο) έρευνα των χρηματιστηριακών αγορών με τη βοήθεια του εξειδικευμένου λογισμικού τους, το οποίο προσπαθεί να εντοπίσει ακόμη και τις μικρότερες διακυμάνσεις στις τιμές των αξιών (μετοχών, ομολόγων κλπ) παγκοσμίως. Όταν εντοπισθεί η «ευκαιρία», η «ύποπτη» διακύμανση δηλαδή, οι Υπολογιστές δίνουν τεράστιες εντολές αγορών μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, διαχειριζόμενοι από μόνοι τους την πληροφορία.

Αναλυτικότερα, όταν οι θεσμικοί επενδυτές (συνταξιοδοτικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια κλπ) προγραμματίζουν την αγορά ενός μεγάλου πακέτου μετοχών μίας επιχείρησης, δίνουν συνήθως πολλές μικρότερες εντολές αγοράς, έτσι ώστε να μην αυξηθούν οι τιμές και να αναγκασθούν να πληρώσουν τις μετοχές ακριβότερα. Αυτό ακριβώς το γεγονός εκμεταλλεύονται οι «κερδοσκόποι» ιδιοκτήτες των σύγχρονων υπολογιστών (HFT), οι οποίοι προσπαθούν με τη βοήθεια των εξειδικευμένων προγραμμάτων τους να εντοπίσουν τόσο αυτά τα «πακέτα» αγοράς μετοχών, όσο και το πραγματικό μέγεθος των εντολών (πόσα συνολικά «πακέτα» δηλαδή έχουν δοθεί) των θεσμικών επενδυτών.


Μεταξύ άλλων, το επιτυγχάνουν δίνοντας αντίστοιχες εντολές αγοράς για ένα μικρό χρονικό διάστημα, τις οποίες ακυρώνουν δευτερόλεπτα αργότερα -πριν ακόμη εκτελεσθούν. Κατά κανόνα, ο θεσμικός επενδυτής αντιδρά στην «τεχνητή» ζήτηση, πέφτει στην παγίδα δηλαδή και αυξάνει τις εντολές του, οπότε ο «κερδοσκόπος» καταλαβαίνει ότι υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για την αγορά της μετοχής.

Αμέσως μετά λοιπόν δίνει «πραγματικές» εντολές αγοράς, εξασφαλίζοντας όσο το δυνατόν περισσότερες μετοχές και οδηγώντας την τιμή τους στα ύψη. Λίγο αργότερα, πριν ακόμη περάσει δηλαδή πολύς χρόνος, πουλάει ξανά τις μετοχές στις υψηλότερες τιμές που διαμορφώθηκαν στους ενδιαφερόμενους θεσμικούς επενδυτές, εξασφαλίζοντας έτσι το κέρδος του από τη διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς και της τιμής πώλησης.

Τα χρηματιστήρια τώρα, τα οποία ευρίσκονται σε διαρκή ανταγωνισμό τόσο μεταξύ τους, όσο και με άλλες ανεξάρτητες πλατφόρμες συναλλαγών, όχι μόνο δεν εμποδίζουν τη λειτουργία των HFT αλλά, αντίθετα, προσπαθούν με κάθε τρόπο να τα προσελκύσουν, προσφέροντας τους χαμηλότερες τιμές για τις εντολές που δίνουν. Εκτός αυτού, τους επιτρέπουν να τοποθετούν τους HFT υπολογιστές τους δίπλα από τους δικούς τους, με αποτέλεσμα η ταχύτητα των συναλλαγών να γίνεται ακόμη μεγαλύτερη.

Μέσω των HFT συναλλαγών υπολογίζεται ότι θα κερδίσουν οι τράπεζες, μόνο αυτό το χρόνο, πάνω από $8 δισ. Ακριβώς για το λόγο αυτό, πρόσφατα η Goldman Sachs ζήτησε τη συνδρομή του FBI, όταν κάποιος πρώην υπάλληλος της έκλεψε ένα μέρος του μυστικού HFT κωδικού της.

Περαιτέρω οι θεσμικοί επενδυτές, θέλοντας να προστατευθούν από τον κίνδυνο που προέρχεται από τους HTF κερδοσκόπους, αποσύρονται όλο και περισσότερο από την «επιφάνεια», δίνοντας πλέον ανώνυμες εντολές αγοράς μετοχών. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσα από τις «σκοτεινές λίμνες» (Dark Pools) που δημιούργησαν, με στόχο τη διατήρηση της απόλυτης ανωνυμίας τους. Οι ανώνυμες εντολές δηλαδή που προέρχονται από τα Dark Pools δεν μπορούν να εντοπισθούν από τους Υπολογιστές HTF, οπότε δεν επηρεάζονται δυσανάλογα οι τιμές των μετοχών.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα Dark Pools λειτουργούν επίσης από τράπεζες, οι οποίες έτσι συμμετέχουν ενεργά στο «παιχνίδι» (τα πλέον γνωστά Dark Pools είναι το Sigma X, μία πλατφόρμα της Goldman Sachs και το CrossFinder της Credit Suisse). Τα Dark Pools δεν είναι φυσικά για τον οποιονδήποτε επενδυτή, αλλά μόνο στη διάθεση αυτών που διαθέτουν πάρα πολλά εκατομμύρια.

Οι συγκεκριμένοι αυτοί μεγάλοι επενδυτές συναλλάσσονται και μεταξύ τους, με αποτέλεσμα το 15% των αγοραπωλησιών μετοχών που ανήκουν σε εισηγμένες εταιρείες στις Η.Π.Α. να εκτελούνται πίσω από κλειστές πόρτες (στο παρασκήνιο). Έτσι, πολλές συναλλαγές «μεταναστεύουν» πλέον από τα δημόσια χρηματιστήρια και εκτελούνται σε ιδιωτικούς χώρους, προφανώς με δυσμενή αποτελέσματα για τα κέρδη τους (ένας από τους λόγους που προσπαθούν να ενώσουν τις δυνάμεις τους μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων). Για παράδειγμα, οι δημόσιες συναλλαγές στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το Μάιο (2009) «κατέγραψαν» ένα νέο ρεκόρ πτώσης, αφού μόλις το 30% των μετοχών των εκεί εισηγμένων εταιρειών διαπραγματεύθηκαν στο επίσημο χρηματιστήριο.

Τα ερωτήματα βέβαια που προκύπτουν από τα καινούργια αυτά δεδομένα είναι πάρα πολλά. Για παράδειγμα, τι θα γίνει αλήθεια εάν κάποιος Υπολογιστής HTF παρουσιάσει προβλήματα στη λειτουργία του, δίνοντας ενδεχομένως τεράστιες, ανεξέλεγκτες εντολές αγοράς ή πώλησης μετοχών, ομολόγων, εμπορευμάτων, πρώτων υλών, νομισμάτων κλπ; Πως είναι δυνατόν να ελεγχθούν αυτά τα καινούργια «συστήματα», όταν η αρμόδια υπηρεσία ελέγχου των ΗΠΑ (SEC) είναι στελεχωμένη κυρίως με δικηγόρους (σκόπιμα ή μη δεν το γνωρίζουμε), οι οποίοι δεν έχουν ούτε οικονομικές, ούτε τεχνολογικές γνώσεις;

Πως μπορεί να μιλάει κανείς πια για «επενδύσεις» στα χρηματιστήρια, όταν έχουν ξεφύγει εντελώς από την αρχική τους λειτουργία; Ποια είναι σήμερα η σχέση των Χρηματιστηρίων με την Πραγματική Οικονομία; Πως φορολογούνται οι «ιδιωτικές» συναλλαγές, αυτές δηλαδή που λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο, εκτός των Χρηματιστηρίων; Πως μπορούν οι απλοί επενδυτές να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις ταχύτητες και σε αυτή την «ακαριαία» διαχείριση των πληροφοριών;

Περαιτέρω, πως είναι δυνατόν να επιδιώκεται η επιβολή επενδυτικών κανόνων σε τεράστια παγκόσμια διαδικτυακά καζίνα, τα οποία ουσιαστικά λειτουργούν «υπό την προστασία» του επίσημου χρηματοπιστωτικού συστήματος; Πως άραγε θα πρέπει να αντιδράσει η Πολιτεία (πόσο μάλλον η Ευρωπαϊκή Ένωση), ευρισκόμενη αντιμέτωπη με τις σε τέτοιο βαθμό αυτονομημένες τράπεζες οι οποίες, εκτός των άλλων, συνιστούν έναν de facto «συστημικό» κίνδυνο;

Τέλος, όταν στο φόβο μίας επικίνδυνης δημοσιονομικής κρίσης στη «δύση» και στο ακόμη άλυτο «πρόβλημα των παραγώγων» (leverage κλπ), το οποίο προκάλεσε, μεταξύ άλλων, την πρόσφατη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, προστεθούν όλα τα παραπάνω (HFT, Dark Pools κλπ), πως είναι δυνατόν να αποφευχθεί να εξελιχθεί η μάλλον προδιαγεγραμμένη επόμενη «καταιγίδα», στην ολοκληρωτική καταστροφή του οικονομικοπολιτικού μας συστήματος;

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

Δευτέρα 10 Αυγούστου 2009

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

Σημεία των καιρών....

Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερες φωνές μας προειδοποιούν ότι η κρίση δεν έχει περάσει και ότι είναι πιθανό να ξαναδούμε να επιστρέφει η ένταση στις αγορές. Ο βασικός λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα πακέτα στήριξης δεν έδωσαν λύση στην αιτία του προβλήματος: Τα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα ως φονικό όπλο στα χέρια μιας αχόρταγης γενιάς golden boys...

Τα παράγωγα προϊόντα έχουν μετατρέψει τις αγορές σε ένα τεράστιο Καζίνο και έχουν πολλαπλασιάσει τον κίνδυνο για τις Οικονομίες. Το ζητούμενο στο σύγχρονο οικονομικό γίγνεσθαι δεν είναι η ανάπτυξη, αλλά η κερδοσκοπία. Η κερδοσκοπία έχει γίνει η κυρίαρχη δύναμη, είναι πλέον αυτοσκοπός.

Δεν είμαστε εναντίον της κερδοσκοπίας, κάθε άλλο. Αλλά εδώ δεν έχει την έννοια του κυνηγιού του κέρδους. Αυτό που ζούμε σήμερα και ονομάζουμε κερδοσκοπία είναι η ανήθικη λειτουργία ενός τεράστιου μηχανισμού ανθρώπων που κρύβονται πίσω από θεωρητικές συζητήσεις περί ελεύθερης αγοράς, ενώ στην πραγματικότητα είναι πολέμιοι του φιλελευθερισμού, αφού πρεσβεύουν την αντίληψη μιας σύγχρονης οικονομικής δικτατορίας.

Είναι οι άνθρωποι που αλλάζουν συνεχώς τους κανόνες του παιγνιδιού, έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν τα δόλια σχέδιά τους. Οι τράπεζες, για παράδειγμα, θα έπρεπε να πληρώσουν το τίμημα των λαθεμένων επιλογών τους. Κι αντί αυτού, οι αρχές τους επέτρεψαν με τον... νόμο να παρουσιάζουν στο κοινό ισολογισμούς που σε άλλες περιόδους θα τους ονομάζαμε «κάλπικους». Είναι ικανοί να κάνουν νόμο για να παρουσιάσουν το άσπρο μαύρο, αρκεί αυτό να εξυπηρετεί τους σκοπούς τους. Κι αυτό κάνουν στην πράξη...

Η κούρσα στις χρηματιστηριακές αγορές δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας ουσιαστικής ανάκαμψης της Οικονομίας. Είναι μία θλιβερή επανάληψη ενός φαινομένου που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2003 και μας οδήγησε στη σημερινή μεγάλη κρίση.

Κοιτάξτε προσεκτικά ποιοι έχουν διατελέσει υπουργοί Οικονομικών τα τελευταία χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι άνθρωποι που προέρχονται από τα σπλάχνα του τραπεζικού συστήματος. Θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς ότι οι άνθρωποι αυτοί θα έδιναν λύσεις στο πρόβλημα, όταν οι ίδιοι είναι μέρος του προβλήματος.

Είναι καταπληκτικό το γεγονός ότι δόθηκαν χρήματα των φορολογουμένων για να τα διαχειριστούν οι άνθρωποι που δημιούργησαν τελικά το πρόβλημα! Είναι σαν να βγαίνει από την φυλακή κάποιος που είχε καταδικαστεί για οικονομικά εγκλήματα κι εσείς να του προσφέρετε την θέση του οικονομικού διευθυντή στην επιχείρησή σας.

Το βασικό πρόβλημα, λοιπόν, είναι αν μπορούμε ως κοινωνίες να θέσουμε όρια στο «παιγνίδι» και κυρίως στα λεγόμενα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Μέχρι πρόσφατα, όσοι υποστηρίζαμε ανάλογες θέσεις είχαμε κατηγορηθεί ως οπισθοδρομικοί, αλλά θα θέλαμε να μάθουμε αν είναι το ίδιο «οπισθοδρομικοί» άνθρωποι όπως ο κ. Mobius, ο οποίος αναφέρεται πλέον στο ίδιο ακριβώς πράγμα.

Είναι παράλογο να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να δημιουργήσει τέλειους ανθρώπους για να διοικούν τις επιχειρήσεις ή και τα κράτη. Από την άλλη, είναι εξίσου παράλογο να δίνει κανείς το δικαίωμα χρήσης πυρηνικών όπλων σε παράφρονες ανθρώπους...

Θανάσης Μαυρίδης

thanasis.mavridsi@capital.gr